Η πόλη μας

Η πόλη μας
Κέρκυρα

Τετάρτη 27 Φεβρουαρίου 2013

Ημερολόγιο της Ρήνης, Κωνσταντίνος Θεοτόκης Η τιμή και το χρήμα



                            ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ       
Αγαπημένο μου ημερολόγιο. Αυτό ήταν… Η μάνα μου είναι στη φυλακή. Εγώ είμαι μόνη με ένα παιδί στα σπλάχνα μου! Τι θα απογίνω? Τι θα απογίνει το παιδί μου? Και όλα αυτά για λίγα λεφτά! Και πώς μπορούσα να αδικήσω τα αδέρφια μου? Αυτά τάχα δε δούλεψαν? Δε τα κέρδισαν? Δε γινόταν… Καλύτερα ο δρόμος του χωρισμού. Και ο καημένος ο πατέρας μου, δε δίστασε ούτε στιγμή να τα δώσει όλα τα τάλαρα. Και τα χίλια! Για την ευτυχία μου. Όμως η αγάπη δεν εξαγοράζεται. Αν με αγαπούσε θα μ’ έπαιρνε. Όμως τον νίκησε η φιλαργυρία. Γιατί Αντρέα? Εσύ που μου έλεγες πως μ’ αγαπούσες. Κέρδισες τα λεφτά και έχασες την αγάπη μου. Και η αγάπη δε ξανάρχεται, η αγάπη δε ξανακερδίζεται. Θα πάω να δουλέψω. Θα τα βγάλω πέρα! Είμαι δουλεύτρα ποιον  έχω ανάγκη? θα μεγαλώσω μόνη μου το παιδί μου και πάντα θα αναπολώ την αγάπη σου. Όμως δε το μετανιώνω... Και όλα αυτά για λίγα λεφτά. Γιατί Αντρέα?      
Αργυρού Αγαθή Α1

ΣΑΙΞΠΗΡ, ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΛΗΡ



Ο Βασιλιάς Ληρ


Ο συγγραφέας του έργου είναι ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ.

Θέμα του έργου: Το χρήμα, η δύναμη, η εξουσία καθιστά τους ανθρώπους αυταρχικούς και δεσποτικούς. Τους στερεί τη λογική, τους αποκτηνώνει φθείρει ακόμα και τις πιο ανιδιοτελείς σχέσεις (σχέση πατέρα και παιδιών).


Χαρακτήρες του έργου:

·        Ληρ: βασιλιάς της Βρετανίας.
·        Ο Δούκας της Κορνουάλης: σύζυγος της Ρεγάνης.
·        Ο Δούκας της Άλμπανης: σύζυγος της Γονερίλης.
·        Ο Δούκας του Κεντ.
·        Γονερίλη: θυγατέρα του Ληρ.
·        Ρεγάνη: θυγατέρα του Ληρ.
·        Κορδέλια: θυγατέρα του Ληρ.
·        Ο γιατρός.
·        Ο αξιωματικός (στην υπηρεσία της Κορδέλιας).


Ιστορικό παραστάσεων στην Ελλάδα:

·        Θέατρο Παλλάς.
·        Βασιλικό Θέατρο Θεσσαλονίκης.
·        Εθνικό Θέατρο.
·        Κρατικό Θέατρο.


Εμβάθυνση στους θεατρικούς χαρακτήρες:

Ο Βασιλιάς Ληρ ενσαρκώνει τον απόλυτο άρχοντα. Αποφασίζει να μοιράσει την περιουσία του έχοντας ως κριτήριο το μέγεθος της αγάπης των κοριτσιών του προς αυτόν. Έχει ανάγκη από φιλοφρονήσεις, γλυκόλογα, υποκριτικά λόγια μόνο και μόνο για να καλύψει τη ματαιοδοξία του. Δεν εξετάζει όμως αν τα λόγια των θυγατέρων του είναι ειλικρινή και πηγαία. Εναντιώνεται στην Κορδέλια η οποία εκφράζει τα πραγματικά της συναισθήματα αν και γνωρίζει ότι μπορεί να ξυπνήσει την οργή του πατέρα της. Γίνεται απάνθρωπος όταν φτάνει στο σημείο να αποκληρώσει την κόρη του και να καταρρίψει οποιοδήποτε συγγενικό δεσμό μαζί της. Τέλος διώχνει από κοντά του με τρόπο υβριστικό το δούκα του Κεντ, γιατί απλά του υπέδειξε  το σωστό και αμφισβήτησε την ορθότητα της απόφασης του.

Ο δούκας του Κεντ είναι ένας αντικειμενικός και αμερόληπτος άνθρωπος που προσπαθεί με σεβασμό να αλλάξει τη συμπεριφορά του βασιλιά Ληρ. Το αίσθημα της δικαιοσύνης και  η αγάπη του προς τη βασιλική οικογένεια τον όπλισαν με το θάρρος να συγκρουστεί με το βασιλιά. Προσπαθεί να τον πείσει ότι η απόφαση του είναι παράλογη και ότι λειτουργεί υπό την επήρεια της οργής. Αρχικά δεν καταφέρνει να τον μεταπείσει εφόσον έρχεται αντιμέτωπος με τον τυραννικό χαρακτήρα του βασιλιά Ληρ.

Η Ρεγάνη και η Γοδερίλη φέρονται υποκριτικά. Ενδιαφέρονται μόνο για την περιουσία που πρόκειται να κληρονομήσουν, γι’ αυτό καταφεύγουν σε κολακευτικά και φουσκωμένα λόγια προκειμένου να κερδίσουν την εύνοια του πατέρα τους. Οι δύο αυτές κόρες πέρα από την πατρική περιουσία που πρόκειται να κληρονομήσουν, ίσως έχουν ήδη κληρονομήσει τον εγωκεντρικό, αδίστακτο και αλαζονικό χαρακτήρα του πατέρα τους.

Σε αντίθεση με τις παραπάνω αδελφές η Κορδέλια είναι μια ειλικρινής,  αξιοπρεπής και ανιδιοτελής προσωπικότητα. Εκφράζει τα συναισθήματα της στον πατέρα της χωρίς υπερβολές και ακρότητες. Πέρα από το σεβασμό που δείχνει στον πατέρα της έχει ανεπτυγμένο και το αίσθημα του αυτοσεβασμού: αν και γνωρίζει τις συνέπειες που μπορεί να έχει η ομολογία της, εντούτοις δεν παρασύρεται από τις αδελφές τις, από την  επιθυμία του πατέρα της να ακούσει εγκωμιαστικά λόγια, από τις αδελφές της. Μάλιστα, διατηρεί της αξιοπρέπεια της αλώβητη ως το τέλος, εφόσον έμπρακτα και όχι θεωρητικά βοηθάει τον πατέρα της στις δύσκολες στιγμές του.

Ο βασιλιάς Ληρ αλλάζει ριζικά συμπεριφορά στο τέλος του έργου. Συνειδητοποιεί, παρόλη την παραζάλη του, τη λανθασμένες του επιλογές και τη σκληρότητα με την οποία φέρθηκε στην Κορδέλια. Δέχεται την φροντίδα της και την αγάπη της κόρης του. Είναι αυτή που τον μεταμορφώνει από βασιλιά σε άνθρωπο.


Εμβάθυνση στο βασικό θέμα του έργου:

Μέσα στο έργο του  Σαίξπηρ θίγονται κοινωνικά ζητήματα διαχρονικής αξίας. Η εξουσία εξαχρειώνει τους ανθρώπους, τους αφαιρεί κάθε συναισθηματικό υπόβαθρο , τους κάνει σκληρούς και απόμακρους όχι μόνο από τα μέλη του οικογενειακού τους περιβάλλοντος. Οι άνθρωποι που εξουσιάζουν αντιμετωπίζουν με καχυποψία τους συνανθρώπους τους και σπάνια δείχνουν ανθρωπιστική διάθεση.

Η δύναμη του χρήματος είναι επίσης ένα διαχρονικό κοινωνικό θέμα. Είναι ικανό να καταστρέψει ακόμα  και τους πιο ισχυρούς συγγενικούς δεσμούς, όταν γίνεται αντικείμενο συλλογικής επιδίωξης. Καθιστά τους ανθρώπους άδικους, υπολογιστές, τους συντρίβει και τους ταπεινώνει καθώς πολλοί καταφεύγουν ακόμα και σε άνομα μέσα, για να το αποκτήσουν (χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι δύο κόρες του βασιλιά Ληρ, οι οποίες κατέφυγαν σε ψεύδη προκειμένου να αποκτήσουν το μεγαλύτερο μέρος της πατρικής περιουσίας).

Τέλος αποτελεί κοινωνικό γεγονός ότι η αληθινή αγάπη δεν εκφράζεται με λόγια αλλά με πράξεις. Και οι πράξεις αποτελούν στοιχείο που δεν διαψεύδεται, δεν αμφισβητείται. Άλλωστε δεν είναι στοιχείο της προσωπικότητας πολλών ανθρώπων να μιλούν με “φανταχτερά λόγια”. Προτιμούν τις πράξεις και αυτές δίνουν αξία στην υπόσταση τους.

Τελικά η εξέλιξη του έργου δικαίωσε την Κορδέλια και τον δούκα του Κεντ. Ανταμείφθηκαν για τις πράξεις τους, κατάφεραν να βελτιώσουν το χαρακτήρα του βασιλιά Ληρ, να τον ευαισθητοποιήσουν, να τον κάνουν να κατακτήσει την αρετή της αυτογνωσίας. Τον έκαναν να αναγνωρίζει το άδικο, να υπολογίζει τους συνανθρώπους του, να λειτουργεί με γνώμονα την αγάπη και όχι το κέρδος.  Η πραγματική και ειλικρινής αγάπη της κόρης του έδωσε νόημα στη ζωή του, τον ξύπνησε “από το λήθαργο”  του έδωσε τη δυνατότητα να απολαμβάνει τη ζωή ακόμα και μετά τα 80 του χρόνια.

ΣΑΙΞΠΗΡ, ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΛΗΡ



O Βασιλιάς Ληρ             

Γενική Εισαγωγή:
Συγγραφέας: Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
Θέμα Έργου: Η δύναμη της εξουσίας και του χρήματος πολλές φορές συμβάλλουν στην αλλοτρίωση των ανθρώπων αλλά και στην αλλοίωση ακόμη και των συγγενικών δεσμών.
Ιστορικό Παραστάσεων: Θέατρο Παλλάς (6)
                                        Εθνικό Ελλάδος
                                        Βασιλικό Θεσσαλονίκης
                                        Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (73)
 
Εμβάθυνση  στους  θεατρικούς  χαρακτήρες :
Ληρ:  Ο Βασιλιάς Ληρ έχει αυταρχικό χαρακτήρα  με έντονο το συναίσθημα της απόλυτης ισχυρογνωμοσύνης ,αμετακίνητος  πάντα  στην επιβολή της γνώμης του. Αδυνατεί να διακρίνει  την αγάπη από την κολακεία. Πολλές φορές  γίνεται ιδιαίτερα οξύθυμος αδικώντας ανθρώπους που πραγματικά τον νοιάζονται και τον αγαπούν. Τέλος ο Ληρ πληρώνει για τα σφάλματά του, αναγνωρίζει αυτούς που τον αγαπούν ,ζητάει συγνώμη, μαθαίνει πώς να μην είναι απόλυτος. Ο χαρακτήρας του εξελίσσεται προς το καλύτερο.
Κορδέλια: Η αγάπη προς τον πατέρα της είναι πραγματική και άδολη. Δεν κάμπτεται μέχρι το τέλος, επιμένει στην αλήθεια παρόλο που αυτή έχει αρνητικές συνέπειες για την ίδια .Είναι ειλικρινής και φιλαλήθης με σταθερή σκέψη και ιδέες. Το ενδιαφέρον και η αγάπη για τον πατέρα της παραμένουν αμείωτα παρά τις σκληρές του αποφάσεις.
Γονερίλη και Ρεγάνη : O           χαρακτήρας  τους είναι ιδιαίτερα άσχημος και κακός .Υποκρίνονται και με βάση το δικό τους συμφέρον δεν διστάζουν να πουν ψέματα και υπερβολές στον ίδιο τους τον πατέρα έτσι ώστε να πετύχουν το σκοπό τους. Αυτός, δεν είναι άλλος από το να αποκτήσουν όσο το δυνατόν περισσότερα .
Δούκας του Κέντ: Είναι διορατικός και έξυπνος γιατί καταλαβαίνει τι συμβαίνει και προσπαθεί να προφυλάξει τον Βασιλιά Ληρ. Πιστός και αφοσιωμένος ,θερμός υποστηρικτής της αλήθειας και του δικαίου. Δεν διστάζει να βάλει σε κίνδυνο ακόμα και την ίδια του τη ζωή υποστηρίζοντας την αλήθεια. Ο άψογος χαρακτήρας του παραμένει στάσιμος ως το τέλος του έργου.

Εμβάθυνση στο βασικό θέμα του έργου:
Στο έργο αυτό οι κοινωνικές καταστάσεις που θίγονται είναι οι εξής:
·        Το χρήμα: Το χρήμα αλλοιώνει ακόμα και τις πιο ανιδιοτελείς σχέσεις (γονείς- παιδιά). Αποτελεί το βασικότερο κίνητρο για τον τρόπο σκέψης των ανθρώπων ο οποίος τις περισσότερες φορές αποβαίνει μοιραίος. Οδηγεί στην υποκρισία προκειμένου να εξυπηρετήσει συμφέροντα.

·        Η εξουσία: Η εξουσία αποτελεί τον βασικότερο παράγοντα για τον τρόπο συμπεριφοράς του καθενός. Με το να έχει κάποιος εξουσία, θεωρεί τον εαυτό του πολύ ανώτερο από τον άλλων και νομίζει πως υπερισχύει. Επιβάλλει αμετακίνητα την άποψή του χωρίς να σκέφτεται ότι αυτή η εξουσία μπορεί να είναι παροδική.

·        Σημασία στις πράξεις και όχι στα λόγια: Η Κορδέλια με την αγάπη της σηματοδοτεί έμπρακτα τη δράση της. Αντίθετα, η Γονερίλη και η Ρεγάνη στηρίζονται στη θεωρία και στα μεγάλα λόγια και δε δίνουν καμία σημασία στις πράξεις.

Το τέλος του έργου σηματοδοτείται με τη δικαίωση της Κορδέλιας και του Κέντ αλλά και την αποκατάσταση του Βασιλιά Ληρ στα μάτια μας εφόσον παραδέχεται το λάθος του και ζητά συγνώμη.
                                                                         Ειρήνη Χατζηανδρέου A’4

ΣΑΙΞΠΗΡ, ΜΑΚΒΕΘ



“Μάκβεθ” του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ

 Σοφιανός Αλέξανδρος Α4

Σκηνή από την Πράξη 3”O Μάκβεθ και οι Μάγισσες”.                              Έργο που χρονολογείται γύρω στο 1760, του Francesco Zuccarelli.








Υπόθεση
Ο στρατηγός Μάκβεθ γυρίζει νικητής απ' τον πόλεμο και τρεις μάγισσες του προφητεύουν ότι θα γίνει βασιλιάς. Παρακινούμενος απ' τη σύζυγό του και απ' τη φιλοδοξία του, σκοτώνει το βασιλιά Ντάνκαν, που τον φιλοξενούσε κι ο Μάκβεθ γίνεται βασιλιάς της Σκωτίας. Επειδή θυμήθηκε ότι οι τρεις μάγισσες είχαν προβλέψει ότι ο στρατηγός Μπάνκο, αν και δε θα γίνει ο ίδιος βασιλιάς, θα γεννήσει όμως βασιλιάδες, έβαλε δύο δολοφόνους να τον σκοτώσουν. Απ' τη δολοφονία ξέφυγε ο γιος του Μπάνκο, ο Μάλκωμ.
Συμβουλεύετε και πάλι τις μάγισσες, που του λένε ότι δε θα νικηθεί πριν φτάσει στο δάσος Μπέρναμ στη Δουνσιναίη, στον πύργο του. Σ' αυτό το διάστημα, η σύζυγός του, λαίδη Μάκβεθ, βασανίζεται από τύψεις και παθαίνει νευρικές κρίσεις. Ένα βράδυ που υπνοβατεί, βλέπει τα χέρια της βαμμένα με αίμα και πεθαίνει. Ο Μάκβεθ βλέπει ότι ο στρατός που πλησιάζει στον πύργο του, με αρχηγό το Μάλκωμ, κρατάει κλαδιά απ' το δάσος Μπέρναμ, όπως του είχαν πει οι μάγισσες. Μονομαχεί με το Μακντώφ του οποίου είχε δολοφονήσει τα παιδιά και τη γυναίκα και τελικά ο Μάκβεθ σκοτώνεται.

Χαρακτήρες
*    Ντάνκαν - Βασιλιάς της Σκωτίας
*    Μάλκολμ,  Ντόναλμπαιν - γιοι  του Ντάνκαν
*    Μάκβεθ , Μπάνκο - στρατηγοί στο στρατό του βασιλιά Ντάνκαν
*    Λαίδη Μάκβεθ - η σύζυγος του Μάκβεθ και αργότερα βασίλισσα της Σκωτίας
*    Φληνς - ο γιος του Μπάνκο
*    Μακντόφ, Ρος ,  Λέννοξ, Μέντηθ, Άγκος, Κεήθνες - Σκώτοι άρχοντες
*    Σιουέτ - κόντες του Νοθάμπελαντ, αρχηγός αγγλικού στρατού
*    Νέος Σιουέτ - γιος του Σιουέτ
*    Σεϋυόν – αξιωματικός στην ιδιαίτερη υπηρεσία του Μάκβεθ
*    Ένα Αγόρι – γιος του Μάκντοφ
*     Λαίδη Μάκβεθ – η σύζυγος του Μάκβεθ
*    Λαίδη Μακντοφ
*    Εκάτη και τρεις Στρίγγλες






Λοιπά πρόσωπα
*    Αρχόντισσες στην ακολουθεία της Λαίδης Μάκβεθ
*    Άγγλος γιατρός
*    Σκώτος γιατρός
*    Βαθμοφόρος στην ακολουθία του βασηλειά
*    Πορτιέρης
*    Γέροντας
*    Άρχοντες
*    Ευγενείς
*    Αξιωματικοί
*      Στρατιώτες
*      Δολοφόνοι
*      Ακόλουθοι και αγγελιοφόροι
*      Φάντασμα του Μπάνκο
*      Οπτασίες


Κεντρική Ιδέα
Ο Σαίξπηρ, μέσα από το την τραγωδία του Μάκβεθ, επιθυμεί να μας μεταβιβάσει το υποσυνείδητο μήνυμα ότι οι φιλοδοξίες και οι πόθοι ενός ατόμου για την απόκτηση δύναμης και κυριαρχίας τον “τυφλώνουν” και ενδέχεται να οδηγήσουν σε αλαζονικές και βίαιες πράξεις. Αντιμετωπίζοντας το παρόν έργο του Σαίξπηρ σφαιρικά θα μπορέσουμε να αντιληφτούμε πως τα συμβάντα και τα γεγονότα αλλάζουν τους ανθρώπους.

Σκηνές
Πράξη πρώτη:
*      Σκηνή 1: Έρημο θαμνοτόπι
*      Σκηνή 2: Στρατόπεδο κοντά στο Φόρες
*      Σκηνή 3: Χέρσο
*      Σκηνή 4: Φόρες στο παλάτι
*      Σκηνή 5: Ίνβερνες. Στον πύργο του Μάκβεθ.
*      Σκηνή 6: Μπροστά στον πύργο του Μάκβεθ.
*      Σκηνή 7: Δώμα στον πύργο.



Πράξη Δεύτερη:
*      Σκηνή 1,2,3: Αυλή στον πύργο του Μάκβεθ.
*      Σκηνή 4: Έξω από τον πύργο.


Πράξη Τρίτη:
*      Σκηνή 1,2,6: Φόρες, Κάμαρη στο παλάτι.
*      Σκηνή 3: Δρόμος στο πάρκο που πάει στον πύργο.
*      Σκηνή 4: Σάλα επίσημη στο παλάτι.
*      Σκηνή 5: Το χέρσο.

Πράξη Τέταρτη:
*      Σκηνή 1: Σπηλιά. Στη μέση τσουκάλι στη φωτιά.
*      Σκηνή 2: Φάιφ. Ο πύργος του Μακντόφ.
*      Σκηνή 3: Αγγλία. Μπροστά στο παλάτι του βασιλιά.

Πράξη Τέταρτη:
*    Σκηνή 1: Ντάνσινεν. Κάμαρη στον πύργο.
*    Σκηνή 2: Κοντά στο Ντάνσινεν. Ανοιχτό μέρος.
*    Σκηνή 3: Ντάνσινεν. Κάμαρη στον πύργο.
*    Σκηνή 4: Σιμά στο δάσος Μπέρναμ.
*    Σκηνή 5: Ντάνσινεν. Μέσα στο καστέλι.
*    Σκηνή6: Ομαλός μπροστά στο καστέλι.
*    Σκηνή7: Άλλο μέρος του ομαλού. Θάνατος Μάκβεθ.


Κριτική
“Ο «Μάκβεθ» είναι πιθανότατα το πιο τέλειο από τα δράματα του Σαίξπηρ.” Αναφέρει ο Τζόρτζ Όργουελ σε ραδιοφωνική ομιλία του στο σταθμό BBC στις 17 Οκτωβρίου 1943.
Κατά την κρίση μου αυτό το έργο περιλαμβάνει κάποιους από τους πιο “σοφούς” και καλύτερους στίχους που μπορεί να έγραψε σε όλη του την καριέρα ο Σαίξπηρ.  Εξετάζοντας το έργο “εφ όλης της ύλης” παρατηρούμε μιαν αρμονία στον τρόπο που εξελίσσετε η πλοκή του έργου “που ακόμη και η πιο ακατάλληλη σκηνοθεσία δεν κατορθώνει να το καταστρέψει, όταν το ανεβάσει στη σκηνή”. Το γεγονός, επίσης, ότι ο Μάκβεθ είναι το μοναδικό από τα σαιξπηρικά δράματα στο οποίο ο κακός και ο ήρωας συμπίπτουν κινεί το ενδιαφέρον ακόμα και του πιο περιστασιακού αναγνώστη να διαβάσει αυτό το κειμήλιο της παγκόσμιας δραματικής σκηνής.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν το μεγαλείο της σαιξπηρικής δραματολογίας διακρίνουμε ότι    o ποιητής διανύει την χρονική περίοδο από τον θάνατο του Ντάγκαν μέχρι τον θάνατο του  Μάκβεθ ,όπου διαρκεί 17 ολόκληρα χρόνια, με μια τελειότατη σκηνική άνεση χαρίζοντάς μας ένα έργο που προσεγγίζει την τελειότητα.” ΕΘΝΙΚΟΝ ΘΕΑΤΡΟΝ 1967 του Αναπληρωτή, για την εφημερίδα “το Έθνος”.